Witamina D i żelazo - duet ważniejszy niż myślisz!

Czy wiesz, że u osób z nadwagą witamina D może być gorzej przyswajana, nawet jeśli w diecie jej nie brakuje?

Witamina D i żelazo – duet ważniejszy, niż myślisz.

Tym razem w kolejnym artykule przyjrzyjmy się nieco bliżej Witaminie D i minerałowi jakim jest żelazo.
Jak wykazaliśmy we wcześniejszym artykule na temat witaminy C i magnezu tak, też w przypadku witaminy D i żelaza są czynniki zaburzające wchłanianie. Oba składniki mają absolutnie kluczowe znaczenie, choć działają w zupełnie różnych obszarach. Witamina D wspiera odporność, reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową i wpływa na zdrowie kości. Żelazo natomiast odpowiada za transport tlenu, tworzenie DNA i prawidłowe działanie enzymów. Mimo ich kluczowej roli, nie zawsze organizm potrafi z nich w pełni skorzystać. Dlaczego? Ponieważ wiele czynników może utrudniać ich wchłanianie – nawet jeśli spożywasz ich teoretycznie wystarczająco dużo.

Witamina D – co przeszkadza w jej przyswajaniu?

 

• Witamina D należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, dlatego tak ważne jest, aby w diecie były obecne zdrowe lipidy. Ale nie tylko to ma znaczenie. Oto najczęstsze przeszkody:
• Problemy z wchłanianiem tłuszczów – choroby takie jak celiakia, mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie trzustki czy choroba Leśniowskiego-Crohna mogą znacznie utrudniać przyswajanie witaminy D.
• Zbyt dużo błonnika – choć błonnik to zdrowy składnik diety, jego nadmiar może wiązać witaminę D i utrudniać jej wchłanianie.
• Leki – niektóre preparaty, m.in. cholestyramina, leki przeciwpadaczkowe, glikokortykosteroidy czy inhibitory pompy protonowej (np. omeprazol) mogą obniżać poziom witaminy D.
• Otyłość – u osób z nadmierną masą ciała witamina D gromadzi się w tkance tłuszczowej, co sprawia, że jej dostępność w organizmie jest mniejsza.

Żelazo – dlaczego tak często mamy jego niedobór?

Żelazo w diecie występuje w dwóch postaciach: hemowej (z produktów zwierzęcych – lepiej przyswajalnej) i niehemowej (z roślin – trudniejszej do wykorzystania przez organizm).

Co może utrudniać jego wchłanianie?

 

• Fityniany i polifenole – znajdziemy je w pełnoziarnistych produktach, kawie, herbacie, nasionach roślin strączkowych czy czerwonym winie. Tworzą z żelazem trudne do wchłonięcia kompleksy.
• Wapń i fosforany – szczególnie w nadmiarze mogą konkurować z żelazem o „wejście" do organizmu, zwłaszcza jeśli pochodzą z suplementów lub dużej ilości nabiału.
• Kofeina i taniny – zawarte głównie w kawie i herbacie, skutecznie ograniczają przyswajanie żelaza, zwłaszcza tego roślinnego.
• Problemy trawienne – m.in. zapalenia jelit, achlorhydria (brak kwasu solnego w żołądku), zakażenie Helicobacter pylori czy długotrwałe stosowanie leków zobojętniających kwas żołądkowy wpływają negatywnie na wchłanianie żelaza.

Podsumowując...
Niedobory witaminy D i żelaza nie zawsze wynikają z diety ubogiej w te składniki. Czasem to styl życia, choroby, przyjmowane leki lub nieodpowiednie połączenia pokarmowe stoją na przeszkodzie.

Dlatego warto pamiętać: nie tylko to, co jesz, ale też z czym i jak – decyduje, czy witamina D i żelazo trafią tam, gdzie trzeba.